DuitslandinEuropA


Twee eeuwen Duitse Europapolitiek
Hoe Duitsland diepe sporen trok

Als er één land de afgelopen twee eeuwen diepe sporen in Europa heeft getrokken dan is het Duitsland wel. Het land heeft chaos, vernietiging en onderdrukking over Europa uitgestort, maar ook stabiliteit, democratie, vrijheid, vrede en welvaart gebracht. Europese mogendheden, met Frankrijk voorop, vroegen zich voortdurend af wat die grootmacht in het geopolitieke hart van het continent nu weer in de zin had. De Duitse Europapolitiek werd al vanaf de oprichting van het Duitse keizerrijk in 1871 gewantrouwd. Die achterdocht verdween ook na de Tweede Wereldoorlog niet. Ook hier komt wantrouwen te paard en gaat te voet: Adenauers politiek van integratie in het westen en de hereniging in 1990 werden met argusogen bekeken.
Die onzekerheid is ook aan de Duitsers zelf niet voorbijgegaan. Het hegemoniale machtsstreven van keizer Wilhelm II en van Adolf Hitler, dat uitmondde in twee wereldoorlogen, heeft ertoe geleid dat Duitsland lang met zijn verleden worstelde. Die worsteling manifesteerde zich niet alleen in de vraag naar de eigen identiteit (“was ist deutsch?”), maar ook in de zoektocht naar zijn plaats in Europa. Duitsland voert tot op de dag van vandaag een voorzichtige Europapolitiek. Zijn onbetwiste positie als Europese grootmacht draagt het land met tegenzin, zo zou je kunnen zeggen.

Mijn fascinatie voor dit land heeft me ertoe gebracht dit boek te schrijven. Ik plaats de Duitse Europapolitiek in de context van de Europese machtsverhoudingen en zet die ook in verbinding met de binnenlandse politieke ontwikkelingen. Ik begin mijn beschrijving bij Napoleon en laat die tot het jaar 2020 doorlopen. Dan heeft Angela Merkel al haar afscheid als bondskanselier aangekondigd, is Duitsland in de ban van het rechtsextremisme en stellen uiteenlopende crises de eenheid van de Europese Unie hevig op de proef.



PUBLICITEIT

Momenteel werk ik aan mijn tweede boek, dat de werktitel "Macht en tegenmacht in Duitsland" draagt. Het wordt een wandeltocht door het Duitse politieke landschap, waarin ik stil blijf staan bij (de werking van) het politieke systeem, de politieke cultuur, de onderlinge machtsverhoudingen. En ook: hoe weerbaar is de Duitse democratie?
Ik streef ernaar het boek begin 2024 in de winkel te hebben liggen.

Gustav Stresemann

activiteiten

Op 4 oktober start ik met de cursus "Duitsland, Macht in het midden". Ga voor meer informatie naar de tab HOVO cursus Duitsland.

blog

Wilt u op de hoogte blijven van ontwikkelingen in de Duitse (Europese) politiek? De Grote Coalitie van CDU en SPD is in 2021 opgevolgd door de "stoplichtcoalitie"van SPD, FDP en Groenen. Deze coalitie kreeg direct te maken met de oorlog in Oekraïne, wat tot fundamentele veranderingen in het Duitse buitenlands beleid heeft geleid.
Volg mijn blogs voor commentaren en analyses van de Duitse politiek in binnen- en buitenland.